Rối loạn giấc ngủ: Phân tích chuyên sâu và giải pháp 

Rối loạn giấc ngủ là tình trạng ảnh hưởng đến khả năng ngủ nghỉ và duy trì sự tỉnh táo của cơ thể, gây ra bởi nhiều yếu tố phức tạp. Theo Hiệp hội Y học Giấc ngủ Hoa Kỳ, có hơn 80 loại rối loạn giấc ngủ, tác động tiêu cực đến chất lượng, thời gian và số lần ngủ của một người.

Phân loại Rối loạn giấc ngủ:

Rối loạn giấc ngủ được phân loại thành các nhóm sau:

• Mất ngủ: Khó ngủ, khó duy trì giấc ngủ hoặc cả hai.
• Rối loạn hô hấp liên quan đến giấc ngủ: Rối loạn hô hấp trong khi ngủ, ví dụ như ngưng thở khi ngủ.
• Rối loạn trung ương về chứng ngủ rũ: Buồn ngủ quá mức ban ngày và các hiện tượng mất kiểm soát trương lực cơ đột ngột.
• Rối loạn nhịp sinh học khi ngủ: Rối loạn nhịp sinh học ảnh hưởng đến thời gian ngủ và thức.
• Rối loạn giấc ngủ: Hành vi hoặc biểu hiện sinh lý xảy ra trong khi ngủ, ví dụ như mộng du.
• Rối loạn vận động liên quan đến giấc ngủ: Chuyển động cơ thể hoặc nhu cầu di chuyển ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Nguyên nhân gây Rối loạn giấc ngủ:

Rối loạn giấc ngủ có thể do nhiều yếu tố gây ra, bao gồm:

• Di truyền: Một số rối loạn giấc ngủ, như hội chứng chân không yên và chứng ngủ rũ, có thể di truyền trong gia đình.
• Yếu tố y tế: Nhiều bệnh lý tiềm ẩn, như hen suyễn, đau lưng hoặc bệnh tim, có thể dẫn đến rối loạn giấc ngủ.
• Rối loạn sức khỏe tâm thần: Trầm cảm, lo âu và rối loạn hoảng sợ có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ.
  
• Thuốc: Một số loại thuốc có thể gây ra tác dụng phụ ảnh hưởng đến giấc ngủ.
• Lối sống: Làm việc ca đêm, sử dụng caffeine hoặc rượu trước khi ngủ, và môi trường ngủ không phù hợp đều có thể dẫn đến rối loạn giấc ngủ.

Triệu chứng thường gặp khi bị Rối loạn giấc ngủ:

Triệu chứng của rối loạn giấc ngủ phụ thuộc vào loại rối loạn và mức độ nghiêm trọng. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:

• Khó ngủ hoặc mất nhiều thời gian để ngủ thiếp đi.
• Thường xuyên thức giấc vào ban đêm và không thể ngủ lại.
• Ngáy ngủ, thở hổn hển hoặc nghẹn thở khi ngủ.
• Cảm giác cần phải di chuyển khi thư giãn.
• Cảm giác như bạn không thể cử động khi thức dậy.
• Buồn ngủ vào ban ngày.
  
• Thay đổi tâm trạng như cáu kỉnh và khó kiểm soát cảm xúc.
• Khó khăn trong việc đáp ứng thời hạn hoặc kỳ vọng về hiệu suất trong học tập hoặc công việc.
• Thường xuyên bị tai nạn hoặc té ngã.

Rối loạn giấc ngủ có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng:

• Mệt mỏi mãn tính.
• Khó tập trung và ghi nhớ.
• Thay đổi tâm trạng, dẫn đến trầm cảm và lo âu.
  
• Giảm hiệu suất làm việc và học tập.
• Tăng nguy cơ mắc các bệnh lý mãn tính như béo phì, tiểu đường loại 2, bệnh tim và bệnh mất trí.
• Nguy cơ tai nạn cao hơn do buồn ngủ ban ngày.

Chẩn đoán:

Chẩn đoán rối loạn giấc ngủ dựa trên các yếu tố sau:

• Tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng, tiền sử bệnh và lối sống của bạn.
• Khám sức khỏe: Bác sĩ có thể thực hiện khám sức khỏe để tìm kiếm các dấu hiệu của bệnh tiềm ẩn.
• Nhật ký giấc ngủ: Bạn có thể được yêu cầu ghi chép nhật ký giấc ngủ để theo dõi thói quen ngủ của mình.

Giải pháp nào giúp điều trị rối loạn giấc ngủ?

Chứng rối loạn giấc ngủ thường được cải thiện bằng các biện pháp tự nhiên gồm thư giãn tâm lý, vệ sinh giấc ngủ và các thảo dược tự nhiên, lành tính. Nếu không hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc chữa rối loạn giấc ngủ phù hợp.

Điều trị rối loạn giấc ngủ bằng thư giãn tâm lý

Ở những người trẻ có sức khỏe bình thường, rối loạn giấc ngủ không nghiêm trọng thường được cải thiện tốt với biện pháp thư giãn tâm lý này. Kể cả những người bị mất ngủ lâu năm, thư giãn tinh thần, giải tỏa căng thẳng,… cũng giúp cải thiện giấc ngủ của bạn.

Nên tạo thói quen đi ngủ sớm trước 11 giờ đêm, ngủ đủ 7 – 8 giờ trong ngày. Trước khi đi ngủ nên dành 30 phút để thư giãn tinh thần, không nên suy nghĩ về công việc, học tập hay các vấn đề cuộc sống chưa giải quyết được trong thời gian chờ ngủ.

Vệ sinh giấc ngủ

• Ngủ và thức dậy đúng giờ hàng ngày.

• Không ngủ nhiều vào ban ngày.

• Tập thể dục đều đặn vào buổi sáng.

• Đi ngủ đúng giờ dù không có cảm giác buồn ngủ.

• Không sử dụng các chất kích thích, nhất là cà phê, trà, rượu, thuốc lá,… vào buổi chiều và tối.

• Không nên ăn quá no vào buổi tối.

• Tạo điều kiện phòng ngủ thoáng mát, ít ánh sáng, nhiệt độ thích hợp.

• Tập thể dục nhẹ nhàng để thư giãn trước khi đi ngủ.

• Tắm nước ấm trước khi đi ngủ khoảng 20 phút.

• Hạn chế kích thích tinh thần gây khó ngủ như: nghe nhạc quá to, xem phim hành động,…

Cải thiện giấc ngủ với các thảo dược tự nhiên, lành tính.

Có nhiều thảo dược hỗ trợ cải thiện chứng mất ngủ, giúp ngủ sâu giấc nhờ cơ chế làm dịu hệ thần kinh, bổ sung các chất dẫn truyền để dễ ngủ. Có thể kể đến Lạc tiên giúp an thần, giảm bồn chồn, lo lắng, mất ngủ và trầm cảm. Lá vông giúp thư giãn hệ thần kinh trung ương, từ đó giải lo âu, chống trầm cảm. Nữ lang giúp bổ sung Phytomelatonin, hay còn gọi là Melatonin thực vật, một chất dẫn truyền thần kinh giúp tạo giấc ngủ tự nhiên cho cơ thể.

Điều trị với thuốc

Bác sĩ có thể kê thuốc điều trị rối loạn giấc ngủ như: thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm, thuốc chữa rối loạn giấc ngủ,… Tuy nhiên cần lưu ý, tất cả các thuốc điều trị rối loạn giấc ngủ này phải sử dụng đúng theo chỉ định của bác sĩ, nếu không có thể tác dụng ngược.

Rối loạn giấc ngủ là tình trạng ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe tinh thần và thể chất, nên chủ động điều trị sớm để tránh bệnh tiến triển thành mạn tính. Nếu các biện pháp tự chăm sóc và cải thiện tại nhà không hiệu quả, bệnh nhân nên sớm đi thăm khám để được điều trị tốt hơn.